Over gevaarlijke leeuwen, vliegangst, irreële gedachten, het inktvlekeffect, een kwijlende boxer, magere straathonden, en de kunst van jezelf conditioneren. Verder met de psychologiecursus van de Vrije Acaemie.
“Bijna alle angsten zijn irrationeel. Als je er geen last van hebt, zijn ze reëel.” Een boeiende uitspraak van docent Gijs Deckers. Wie wordt aangevallen door een gevaarlijke leeuw, is terecht bang. Mensen met bijvoorbeeld vlieg- of pleinangst hebben last van irreële gedachten.
Het vermijden (van vliegen, pleinen, sociale gebeurtenissen, enge insecten, enzovoorts) levert op korte termijn ‘beloning’ op. “Dat is heel verneukeratief, want je angst wordt steeds groter: het inktvlekeffect. Op de lange termijn levert vermijden verlies op: je wereld wordt steeds kleiner”, aldus Deckers.
Belemmerende gedachten houden je angst in stand. Het positieve is: je kan oefenen om op andere gedachten te komen (dit duurt lang, waarschuwt Deckers). Door moeilijke situaties niet te vermijden, wordt de angstpiek eerst groter, maar daarna minder. “Je moet in je angst durven blijven en ervaren dat die niet reëel is. Het gevoel krijgen dat je de situatie onder controle hebt. Leren ontspannen.”
Kwijlende boxer
Jezelf herconditioneren. Een nieuwe associatie maken. Ik vind het een uitdaging. Door enkele ongelukkige treffers in mijn kindertijd met vals grommende boerderijhond Bobbie, kwijlende boxer Sammy en een geile anonieme vierpotige aanrander in het bos, werd ik bang voor honden. Ook al snap ik dat die angst irreëel is (niet alle honden zijn eng), nog steeds ga ik grote, maar ook kleine keffers liever uit de weg.
Wat niet hielp in het bezweren van de angst: die keer dat ik in de Nicaraguaanse stad Granada bij een vroege ochtendwandeling door een roedel magere straathonden werd belaagd (tot een hap in mijn broek aan toe), waarna ¡Gracias a Dios! een straatveger met autoriteit de beestenboel verjoeg.
Vier jaar later, bij een nog vroegere ochtendwandeling over de bevroren Boliviaanse Altiplano, werden mijn ex en ik eveneens door een roedel honden omcirkeld. Die moesten het vee bewaken. Ik verstijfde zowat van angst. Ex nam zijn meest intimiderende alfaman-pose aan. Godzijdank snelde een hooglandindiaan toe om de woest blaffende meute te bedaren. Brr.
Inmiddels gaat het weer beter, dank u. Loop ik over het strand en denk ik niet bij elke naderende hond ‘die wil me aanvallen’. En is de opluchting groot zodra die gedachte blijkt te kloppen.
Verder trainen
Let wel: Deckers (behalve docent ook behandelend psycholoog) benadrukt dat je overwonnen angst altijd spontaan weer kan opspelen. Als een Pavlov-reactie. Dat dit normaal is, dat zo’n terugval erbij hoort. Daarna kun je gewoon weer verder trainen om je gedachten, gevoel en gedrag bij te sturen.
Zomaar een gratis therapietje, voor jou en mij.
Uit de mentale sportschool.
Woef!
Openingsbeeld: Ochtendwandeling op de Boliviaanse Altiplano, vlak voor de enge honden kwamen.